W artykule omawiam sposoby używania głosu do konstruowania tożsamości osoby dramatu przez „niewidzialnych” aktorów w antycznym teatrze greckim i balijskim teatrze lalki i cienia, Wayang Kulit. Tradycje te są oczywiście bardzo odmienne. Artysta grecki, ukryty pod kostiumem i maską, działał bezpośrednio na oczach olbrzymiej widowni i użyczał swój głos jednej tylko postaci. Artysta balijski siedzi po turecku oddzielony od widzów ekranem i sam jeden użycza głosu każdej lalce animowanej przez siebie w scenie. W obu tych tradycjach głos zdaje się być oddzielony od fizycznej osoby performera. Postaram się dowieść, że to oddzielenie pogłębia i problematyzuje konstrukcje płci, a zarazem stymuluje publiczność do bardziej emocjonalnego uczestniczenia w performansie.
słowa kluczowe: performer, głos, teatr antyczny, Wayang Kulit, teatr balijski, aktor, maska, lalka, dalang, rytuał
